Vandaag, 17:00, skypegesprek met Varia (Kharkov, Oekraïne)
Ik zat te genieten van een zonnige namiddag thuis waardoor het 'referendum' in de Krim wat ver van mijn bed leek. Maar het vuur in de ogen van Varia zonet op skype schudde me weer op. Ze leeft zo goed als in doodsangst. Tegelijk blijft ze strijdvaardig. Onze gesprekken van de laatste weken zijn telkens heel existentieel. Vandaag niet anders. Hoe ziet haar leven er morgen uit? En ook: wat is de impact ervan op dat van mij hier in Nederland? Haar buurman is op bezoek met een fles stevige alcohol om even te kalmeren. Ik denk terug aan de intense weken bij haar thuis, waarin ik mij verdiepte in haar leven en in dat van vele andere collega's in en om Kharkov. En aan de twee werelden die - beiden om eigen redenen boeiend - toen naast elkaar functioneerden.
Varia ergert zich aan de intimidatie van de bussen Russen die naar Kharkov komen om te provoceren. Ze is bang voor de effecten van nieuwe oorlogstechnieken (Tsjernobyl zijn ze daar nog niet vergeten), en als lichtpunt koestert ze slechts de meer dan 50.000 Russen die momenteel in Moskou betogen tegen Putin... Het idee om te vluchten schoot al door haar hoofd, maar dat vindt ze voor nu een egoïstische oplossing. Ze voelt zich bovendien verantwoordelijk voor haar zus en schoonmoeder. Ze zegt dat de Oekraïners 'er klaar voor zijn'. Haar belangrijkste dilemma: wat is het beste voor haar studerende zoon?
Samen met Varia en haar man Vitaly werk ik sinds 2012 aan tassen. Onze tassen worden verkocht in de museumshop van het Van Abbemuseum, het M HKA, de winkels Eindhoven in Utrecht (Utrecht), YKSI (Eindhoven) en KOPSHOP (Breda).
\