Ik besluit dat ik even in het Nederlands ga schrijven. Mijn hoofd zit inmiddels goed vol, namelijk. Dat zou eigenlijk best vreemd kunnen zijn als je bedenkt dat ik me nu een 4-tal dagen op een aangename, enigszins exotische bestemming bevind. In een stil dorp, helemaal onder de sneeuw. Het ziet er hier prachtig uit, ik woon in bij een koppel collega's met wie ik al een tijdje een gedroomde samenwerking heb en met wie ook nu weer de ideeen stromen en in vliegende vaart tot uitvoering worden gebracht. Ik krijg meer dan genoeg en lekker en gezond te eten, mede dankzij de aanwezigheid van de eveneens inwonende moeder van Vitaly. En ik heb bovendien het geluk dat het pannenkoek("blini")-week is - zo noem ik het maar even. De hele week volle bak pannenkoeken ('s ochtends, 's middags en 's avonds), alvorens de vasten begint. En ik lust al eens een pannenkoekje, kan ik u zeggen. De nacht is donker en kalm, dus aan slaap geen gebrek...
Alleen, de schaduw van het geweld op een 200 a 300 kilometer hiervandaan schijnt onmiskenbaar zwart over alles en iedereen heen, dat krijg ik inmiddels stevig in de gaten. Daar is een mens zich niet zo van bewust als hij hier in het dorp gewoon een beetje rondstruint. Maar uit al mijn gesprekken, ook met een paar andere vrienden die in de stad wonen, of die zelfs uit Kiev kwamen om mij te zien, en uit de paspoortcontrole bij de stadsgrenzen en de vele Oekraiense vlaggen overal, blijkt het: dit land maakt een innerlijke crisis door, die voor iedere inwonende serieus fundamenteel is. Ik sprak een collega-ontwerper die erover denkt Kharkiv te ontvluchten, omdat hij wil voorkomen te moeten gaan vechten, en omdat hij kinderen heeft en een vrouw. Maar Varia en Vitaly willen bijvoorbeeld juist niet weg uit Korotych omdat hun familie afhankelijk is van hen, financieel en qua gezondheid - verzekeringen stellen hier niet zoveel voor. Ook gewoon houden ze van hun geboortegrond en hun huis en tuin, en zijn ze zich ervan bewust dat het elders niet perse makkelijker wordt, vertrekkende vanuit hun financiele positie. Mannen tot en met 27 (iedereen is ervan overtuigd dat dit getal zomaar opgetrokken kan worden) kunnen geen paspoort krijgen om naar het buitenland te reizen. Zij moeten paraat zijn. Babushka vroeg me of ik Varia en Vitaly niet mee kon nemen naar Nederland...
Ik zit erbij en kijk en luister ernaar in deze schijnbare vredigheid. Daarnet ging ik even naar buiten voor een frisse neus en ik gleed uit op straat. Er zit verraderlijk ijs onder het verse laagje sneeuw. Mijn camera is bij de val gesneuveld zoals je kan zien. Gelukkig stond mijn bril nog op mijn neus! De spanning kruipt onder de leden. En ik merk dat dat niet alleen met de druk om goed werk af te leveren te maken heeft. Ik vind het bizar en het voelt zelfs onterecht dat ik zondag zomaar op het vliegtuig ga stappen naar huis want ik hou van deze mensen die zo hard blijven bikkelen om de veranderende omstandigheden het hoofd te bieden, op alle fronten. "We must resist", zei een van mijn collega's. De komende lange jaren de ellende niet toestaan de overhand te krijgen, bedoelde hij - een kunstcriticus van 25 die ervan droomt freelance curator te worden.
Intussen geniet ik honderduit van het samenzijn en -werken en kijk ik er oprecht naar uit onze nieuwe resultaten binnenkort wereldkundig te maken.
Alleen, de schaduw van het geweld op een 200 a 300 kilometer hiervandaan schijnt onmiskenbaar zwart over alles en iedereen heen, dat krijg ik inmiddels stevig in de gaten. Daar is een mens zich niet zo van bewust als hij hier in het dorp gewoon een beetje rondstruint. Maar uit al mijn gesprekken, ook met een paar andere vrienden die in de stad wonen, of die zelfs uit Kiev kwamen om mij te zien, en uit de paspoortcontrole bij de stadsgrenzen en de vele Oekraiense vlaggen overal, blijkt het: dit land maakt een innerlijke crisis door, die voor iedere inwonende serieus fundamenteel is. Ik sprak een collega-ontwerper die erover denkt Kharkiv te ontvluchten, omdat hij wil voorkomen te moeten gaan vechten, en omdat hij kinderen heeft en een vrouw. Maar Varia en Vitaly willen bijvoorbeeld juist niet weg uit Korotych omdat hun familie afhankelijk is van hen, financieel en qua gezondheid - verzekeringen stellen hier niet zoveel voor. Ook gewoon houden ze van hun geboortegrond en hun huis en tuin, en zijn ze zich ervan bewust dat het elders niet perse makkelijker wordt, vertrekkende vanuit hun financiele positie. Mannen tot en met 27 (iedereen is ervan overtuigd dat dit getal zomaar opgetrokken kan worden) kunnen geen paspoort krijgen om naar het buitenland te reizen. Zij moeten paraat zijn. Babushka vroeg me of ik Varia en Vitaly niet mee kon nemen naar Nederland...
Ik zit erbij en kijk en luister ernaar in deze schijnbare vredigheid. Daarnet ging ik even naar buiten voor een frisse neus en ik gleed uit op straat. Er zit verraderlijk ijs onder het verse laagje sneeuw. Mijn camera is bij de val gesneuveld zoals je kan zien. Gelukkig stond mijn bril nog op mijn neus! De spanning kruipt onder de leden. En ik merk dat dat niet alleen met de druk om goed werk af te leveren te maken heeft. Ik vind het bizar en het voelt zelfs onterecht dat ik zondag zomaar op het vliegtuig ga stappen naar huis want ik hou van deze mensen die zo hard blijven bikkelen om de veranderende omstandigheden het hoofd te bieden, op alle fronten. "We must resist", zei een van mijn collega's. De komende lange jaren de ellende niet toestaan de overhand te krijgen, bedoelde hij - een kunstcriticus van 25 die ervan droomt freelance curator te worden.
Intussen geniet ik honderduit van het samenzijn en -werken en kijk ik er oprecht naar uit onze nieuwe resultaten binnenkort wereldkundig te maken.